ระโนด เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสงขลา ตามประวัติเดิมอำเภอระโนดเป็นกิ่งอำเภอ ขึ้นอยู่กับอำเภอสทิงพระ ต่อมาได้ยกฐานะขึ้นเป็นอำเภอเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๖๗ มีผู้รู้หลายท่านได้สันนิษฐานชื่อของอำเภอระโนดน่าจะมาจากสมมุติฐาน ๒ ทางคือ
ทางแรก “ระโนด” ที่มาจากคำว่า “โหนด” (ตะโหนด) ขึ้นเป็นต้นตาลโหนดที่มีอยู่ในท้องถิ่นนี้ตั้งแต่สมัยโบราณ และมีคำว่า “ระ” อยู่หน้าพยางค์นั้น เนื่องจากต้นโหนดที่ปลูกไว้หรือเป็นตั้งแต่ครั้งกระโน้นงอกเป็นแถวและต้นชิดติดกัน ซึ่งเมื่อขึ้นไปยังต้นหนึ่งแล้วสามารถไต่ไปยังต้นอื่นได้สะดวกตลอดทั้งแนว การไต่ราวสะดวกนี้เองจึงเรียกต้นโหนดที่ปลูกไว้ตรงนั้นว่า “โหนดราว” หรือ “ราวโหนด” ชาวบ้านจึงเอาชื่อนี้มาเรียกชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านราวโหนด” ต่อมาจึงเรียกเป็น “บ้านระโนด”
ทางที่สอง “ระโนด” ที่มาจากคำว่า “ระน๊ต” เป็นสำเนียงภาษาขอม ซึ่งแปลว่า “คราด” อันเป็นเครื่องมือชนิดหนึ่งที่ใช้คราดพื้นนาสำหรับปลูกพืช หรือปลักต้นข้าว เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๕ อำเภอระโนด ได้เปลี่ยนตัวสะกดคำว่า “ระโนต” อักษร ต สะกด ให้เป็น “ระโนด” อักษร ด สะกด
อำเภอระโนด ตั้งอยู่เหนือสุดของจังหวัดสงขลา มีพื้นที่ทั้งหมด ๗๘๔ ตารางกิโลเมตร ที่ตั้งอำเภอ ระโนดห่างจากอำเภอเมืองสงขลา ๙๕ กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหัวไทร อำเภอชะอวด (จังหวัดนครศรีธรรมราช)
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอ่าวไทย
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสทิงพระ อำเภอกระแสสินธุ์ จังหวัดสงขลา
- ทิศตะวันตก ติดต่อทะเลสาบสงขลา อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง
ลักษณะภูมิประเทศ เป็นที่ราบลุ่มติดต่อกับทะเลสองด้าน คือ อ่าวไทยและทะเลสาบสงขลา ในฤดูฝนมักเกิดน้ำท่วม เพราะพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ต่ำ ในฤดูร้อนมักขาดแคลน น้ำดื่ม น้ำใช้ เพราะสภาพดินไม่เก็บน้ำ และไม่มีแหล่งต้นน้ำลำธารตามธรรมชาติที่เหมาะสม ลักษณะภูมิอากาศ เนื่องจากการที่มีพื้นที่ติดต่อกับทะเลสาบสองด้าน ทำให้มีลมบก ลมทะเลพัดผ่านโดยตลอด อากาศจึงอบอุ่นตลอดปี
การติดต่อระหว่างตังจังหวัดกับอำเภอระโนด ใช้เส้นทางรถยนต์เป็นหลักผ่านสะพาณติณสูลานนท์ อำเภอสิงหนคร อำเภอสทิงพระ จนถึงอำเภอระโนดรวมระยะทาง ๙๕ กิโลเมตร มีรถโดยสารประจำทางบริการในเส้นทางระโนด – สงขลา , ระโนด – หาดใหญ่ , นครศรีธรรมราช – หาดใหญ่ การเดินทางติดต่อของประชาชนภายในอำเภอระโนดส่วนใหญ่ใช้รถจักรยานยนต์ส่วนบุคคลและรถโดยสารประจำทาง |